Vliegschaamte in Perspectief.

Vliegschaamte is intussen een ingeburgerd begrip. Zelfs Elseviers Weekblad wijdde er vorige maand een artikel aan, met nuttige tips om minder te vliegen, minder geld uit te geven en toch ergens heen te gaan. Als vliegtuigbouwer heb ik daar wat moeite mee. Vliegen is een bedrijfstak die economisch zijn eigen broek op houdt, en als vliegen “te goedkoop” is betekent dat in feite het beslag op schaarse middelen ook dienovereenkomstig beperkt moet zijn, althans ten opzichte van de totale produktie. Om dit te onderbouwen hierbij wat cijfers over brandstofverbruik en CO2 uitstoot van luchttransport.

Volgens statistieken van IATA (International AirTransport Association) vervoerden de gezamenlijke luchtvaartmaatschappijen in 2018 ca 4.3 miljard passagiers, produceerden daarmee 8300 miljard passagierskilometers plus 262 miljard tonkm vracht, verstookten 286 miljoen ton brandstof en stootten 905 miljoen ton CO2 uit.

Mondiaal werd in hetzelfde jaar volgens het PBL ca 37500 miljoen ton CO2 uitgestoten (fossiele brandstof plus cementproductie), dus de luchttransportindustrie was verantwoordelijk voor 2.4% hiervan. Zeker een relevante fractie, maar zelfs als je nog in het kwalijke effect van CO2 gelooft (dat hoeft niet, maar dat is een ander verhaal), niet doorslaggevend als de wereld gered moet worden.

Hoe wegen we dit nu in termen van onze gemoedsrust? Je kan je als individu verantwoordelijk voelen voor het hele systeem, maar zoals je aan de cijfers ziet is dat systeem vrij immens, en je deelt die verantwoordelijkheid met een paar miljard medeburgers. Het is logischer om je verantwoordelijk voelen voor jouw deel van het brandstofverbruik van het vliegtuig. Bovenstaande teruggerekend onder de aanname dat 1 ton vracht equivalent is aan 5 passagiers geeft een wereldwijd gemiddeld brandstofverbruik van 0.03 kg per passagierskilometer, met een produktie van bijna 0.1 kg CO2 als gevolg. Dus voor een retourtje Turijn (na Juventus-Ajax mijn standaardafstand) van 2000 km is dat 60 kg, met de emissie van 200 kg CO2 als gevolg.

Maar het is misschien zuiverder om je zorgen te maken over de extra uitstoot die plaats vindt tussen een lege stoel en een die door jou bezet is. Immers, het vliegtuig gaat in ieder geval, maar een zwaarder vliegtuig (zagen we al bij de batterijen) verbruikt meer brandstof. Dat komt omdat bijna de helft van de energie gebruikt wordt om lift te genereren. Nemen we weer eens de A320 als referentie, 100 kg meer is ongeveer 0.15% van de massa, dus dat kost ongeveer 0.07% meer brandstof. We hadden 3000 kg voor 1000 km, dat geeft in hele kilos gerekend 2 kg extra voor een enkeltje Turijn, 4 kg voor een retourtje. 12 kg CO2 marginaal extra als je wel op die stoel plaatsneemt.

In deze marginale benadering komt de auto er het slechtste af: Neem je de trein of het vliegtuig dan blijft de auto thuis en verstookt immers geen brandstof. Maar de treinen en vliegtuigen daarentegen verbruiken niet of nauwelijks minder als je de auto neemt.

Je kan ook kijken naar CO2 compensatieprogramma’s: volgens deze bron zijn die geen flauwekul; slechts 5 US$ is voldoende om de complete CO2 uitstoot van een trip van 4000 km te compenseren. Voor ons retourtje Turijn dus $2.50. Als de reparatie zo weinig kost kan de aangerichte schade ook niet erg groot zijn.

Maar als je geweten nog steeds knaagt:  de VN organiseert ieder jaar een klimaatconferentie, de Conference of Parties. COP 15 in Kopenhagen in 2009 was dacht ik de grootste met ongeveer 29000 deelnemers. COP 24 vorig jaar in Polen trok er 22000. Met circa 200 autonome landen over de gehele wereld komt dit neer op 100 personen per land. COP 25 is aankomende December in Santiago in Chili, en zal waarschijnlijk een vergelijkbaar aantal gedelegeerden trekken.

Alle deelnemers zijn zeer terzake kundig, anders zouden ze natuurlijk hun land of organisatie niet mogen vertegenwoordigen, en ze weten hoeveel vliegen bijdraagt aan klimaatverandering. Ze kennen de zegeningen van video conferencing, ze komen van over de gehele wereld, en ze komen ieder jaar opnieuw. Je kan dus op het gezag van ruim 20000 deskundigen je vliegschaamte overboord zetten.


Gekwantificeerde Vliegschaamte Vliegschaamte in Perspectief

Stichting De Groene Rekenkamer

is een door ingenieur-wetenschappers en journalisten opgerichte stichting met als missie: Cijfermatige controle van economische en/of wetenschappelijke aannames, berekeningen alsmede de daar aan gekoppelde conclusies … –> Lees hier verder …