Boekvertaling

Corona Vals Alarm? is te koop

De Groene Rekenkamer werkte samen met uitgeverij De Blauwe Tijger en verzorgde een Nederlandse vertaling van een van de beste populair toegankelijke werken over corona en de crisis. Het onderstaande is gebaseerd op de tekst die wij als bijlage aan het boek hebben toegevoegd.

Bij het lezen van het boek Corona Fehl Alarm? viel ons op hoezeer de Duitse respons op de pandemie sterke overeenkomsten vertoonde met de Nederlandse, terwijl de ernst – zowel uitgedrukt in zieken, sterfgevallen en ziekenhuiscapaciteit toch zoveel minder was dan bij ons. Ook werd duidelijk dat de auteurs Reiss en Bhakdi vakinhoudelijk goed onderlegd zijn en een breed geörienteerd boek hebben geschreven dat vele zaken systematisch vastlegt, vervolgens integreert en in kritisch perspectief zet en en-passant enkele hardnekkige mythes weerlegt.

In Nederland zijn op televisie en in persmedia talloze vakspecialisten aan bod gekomen. Kritische geluiden waren vooral op het internet te vinden. De moniale tijdsgeest leverde ons taferelen van groepsdenken. Tribale reflexen lijken ook in Nederland regelmatig de boventoon te voeren. Vóór of tégen lockdown, wel of niet schoolsluiting, de sportscholen, mondkapjes (mondmaskers?), hydrochloroquine, tot en met het ‘benutten van de crisis’ voor een algehele reset, inclusief de luchtvaart- en een mkb-sector, die plots afhankelijk werden van de overheid. De ongestructureerde verwarring rond hoofd- en bijzaken is tekenend voor de speciale belangen die rond de crisis spelen, en daarbij is waarheidsvinding vaak het eerste slachtoffer.

Wat nodig is, is rationele evaluatie. Op basis van de feiten en volledige, integrale kennis. En die kennis was inmiddels voorhanden. Maar het is niet handig als ieder die zoektocht op het internet moet doen om verder te komen.

Hier biedt het boek van Reiss en Bhakdi een stevige basis voor een geïnformeerde discussie. De meningen die worden verkondigd, zijn hier en daar zeer uitgesproken maar in het licht van het aangevoerde feitenmateriaal zeer goed te verdedigen. Wij laten de inhoud ter verantwoording voor de auteurs. De meningen van de auteurs zijn niet per se die van de Groene Rekenkamer.

Binnenkort is een intensivering van het debat te verwachten en zelfs rechtszaken liggen in het verschiet, zodra vaccins op enige schaal beschikbaar komen en wanneer de economische schade zich in zijn volle omvang gaat manifesteren.

Goede informatie en een integraal overzicht zijn dan van het grootste belang voor het vormen van een op feiten gebaseerde visie. En dan niet alleen over de feiten rond de PCR-test-statistiek, maar juist ook over de betekenis en juiste interpretatie van zo’n test.

Er is ook een praktisch nut voor bedrijven die hun continuïteit willen verzekeren en niet buitenproportionele maatregelen willen nemen, maar die misschien twijfelen of zij hun werknemers in gevaar brengen. Wat hier aan de orde is, heeft te maken met het voorzorgsprincipe. En dit principe wordt helaas vaak onjuist toegepast. Dit boek kan verheldering brengen bij het nemen van beslissingen, waarbij ook het hoofdstuk over nevenschade ter harte te nemen is.

Temidden van een kakofonie van opinies, waarheden, halve waarheden, tribalisme en ruis is het lastig om oog op de essentie te houden. Die beslaat drie gebieden:

• De relatieve ernst van de virale dreiging;
• een adequate maatschappelijke respons van een vrije samenleving;
• de kwestie vaccinatie in het licht van kennis van het immuunsysteem.

Om een goed oordeel te vormen over dit virus is relativering ten opzichte van andere virale aandoeningen nuttig. En vooral, kennis over het immuunsysteem. Zijn wij zo’n kwetsbare prooi, totaal onbeschermd en overgeleverd aan een nieuw virus?

Angst is een slechte raadgever, maar hoe bepaal je de grens met voorzichtigheid? Hoe kun je genuanceerd afwijzend tegen vaccinatie aankijken en tegelijkertijd voor ‘klassieke vaccinatie’ zijn? Deze vraag gaat actueel worden. Het kan zomaar zo zijn dat het voor een verstandige burger onder de 65 niet raadzaam is zich te laten vaccineren – een positie die tot voor kort exclusief geässocieerd werd met de (principieel-) anti-vaccinatie beweging. Maar wat nu als dit verplicht gesteld wordt om aan het economisch verkeer deel te nemen?!

Beeldvorming

Wat doorklinkt in het beleid en de diverse analyses is als versimpeld beeld als volgt te omschrijven: we worden overweldigd, zijn kwetsbaar en moeten allesomvattende (verplichte) ‘maatregelen’ nemen totdat een vaccin ons verlost van corona. Dan kan het leven weer terug naar normaal. Lang niet iedereen deelt deze visie, zeker ook deskundigen niet. Maar de politiek bepaalt in verregaande mate. En de corrigerende rol van het parlement en de grondwet blijken zeer beperkt.

Dit boek is geschreven vanuit het Duitse perspectief, maar is evenzeer van toepassing op de situatie in Nederland. De lezer kan zich ervan vergewissen dat de overeenkomsten treffend zijn. Hierbij is het RIVM de evenknie van het Duitse RKI, het NOS-journaal die van de Tagesschau en ook ‘de hand vol’ van steeds terugkerende officiële woordvoerders is herkenbaar, ofschoon de heer Drosten in zijn rol nog heel wat verder lijkt te gaan dan het Outbreak Management Team of de heer Van Dissel.

De zoektocht naar rolmodellen is tekenend voor het gebrek aan objectiviteit. Taiwan deed het met tijdig ingrijpen bijvoorbeeld nagenoeg perfect, maar wordt nergens genoemd. Zij hadden door eerdere ervaringen geleerd, ze hoefden niet eens reisbeperkingen op te leggen en tonen respect voor individuele vrijheid. Zuid Korea komt ook in aanmerking, maar Zweden ligt dicht bij huis. De tribaal aandoende kritiek op de ‘vrije aanpak’ van de Zweden en de bewondering voor het autoritaire China is veelzeggend voor de tijdgeest.

De Bijlagen

Om de lezer van dienst te zijn, hebben we twee zaken aan het boek toegevoegd aan de vertaling.

Ten eerste volgen enkele extra grafieken die documenteren hoe de situatie in Nederland was, sommige direct vergelijkbaar met de Duitse grafieken uit dit boek, andere – zoals die voor sterfte en oversterfte – aanvullend en gekozen ter relativering van corona tegenover ander ziekteverwekkers en doodsoorzaken.

Ten tweede hebben we emeritus hoogleraar experimentele immunologie Pierre Capel bereid gevonden een beknopte toelichting en aanvulling te geven op het immuunsysteem zoals Reiss en Bhakdi het voorstellen in hun boek. Dat heeft geleid tot een overzichtsbeeld waarin een derde ‘pijler’ is toegevoegd aan de twee die door deze auteurs worden genoemd. Dit is een factor die curieus genoeg zelden in de publiciteit wordt genoemd, maar die als snel ‘eerstelijns-afweer’ juist bepalend is voor onze weerstand, ook tegen corona.

Beide bijdragen leiden tot een verbeterd begrip door relativering van de pandemie en inzicht in de robuustheid van onze afweer en kunnen daarmee nodeloze angst bestrijden of voorkomen.

Een beknopte aanvulling op de uitleg van het immuunsysteem.

Door Pierre Capel, emeritus hoogleraar experimentele immunologie.

Bij het vinden van oplossingen voor het bestrijden van de pandemie,wordt er een eenzijdige nadruk gelegd op het vaccin. Vaccineren berust op het stimuleren van het “adaptieve immuunsysteem”, waarbij antistoffen en specifieke T- lymfocyten worden gevormd, die de basis zijn van het immunologische geheugen.
Door deze sterke focussering op een vaccin wordt het echt werkzame ‘aangeboren immuunsysteem’ niet alleen onderbelicht maar wordt de werking zelfs buiten beschouwing gelaten, terwijl het de belangrijkste component in de afweer tegen het virus is.

Het natuurlijke immuunsysteem wordt direct na de besmetting actief. Het bestaat uit een groot aantal eiwitsystemen, die in samenwerking met verschillende typen witte bloedcellen het virus zeer effectief elimineren. De kracht van dit systeem bepaalt of men ziek wordt of niet.

Pas na een kleine week komt het adaptieve immuunsysteem in actie en worden er cytotoxische T-cellen gevormd. Deze cellen zijn specifiek voor het virus en kunnen de cellen, waarin het virus zeer actief is, opruimen. De antistofvorming komt na ongeveer twee weken op gang.

Om te begrijpen waarom bijvoorbeeld kinderen niet ziek worden, het virus voor ouderen wel gevaarlijk is, alsmede hoe een eventuele ziekte zich zal ontwikkelen, is kennis over de natuurlijke afweer onontbeerlijk. Het is buitengewoon belangrijk het natuurlijke afweersysteem de belangrijke rol toe te dichten die het toekomt, teneinde onbegrip, foute conclusies en verkeerde beslissingen te voorkomen.