De linker schoenen van groene exploitanten
Donderdag 17 november 2016
Een gastbijdrage van Gert-Jaap van Ulzen
Er is nieuws onder de zon, of eigenlijk niet alleen onder de zon, maar ook voor windstroom. Brussel is voornemens om de voorrang voor zon- & windstroom op het net af te schaffen. Zie http://bit.ly/2fIexxt & http://bit.ly/2fb92YA. Heel duurzaam Europa in de stress, maar de Nederlandse media hebben het óf niet opgepikt óf de gevolgen daarvan niet begrepen.
Om te beginnen, is het een zeer verstandig voorstel. Voorspelbaar en eigenlijk ook onvermijdelijk. Wanneer je een vrije Europese energiemarkt wilt opbouwen, kun je kwalijk de belasting betaler voor de eeuwigheid opzadelen met het weg masseren van de groene exploitatie verliezen.
Zonder subsidies zou er in Nederland geen windturbine staan en geen zonnepaneel op een dak liggen. Maar die subsidies zijn geen gratis geld, zij worden opgebracht via belastingen en via de energienota. Het energie akkoord behelst zo een fenomenale inkomens overdracht van gezinnen naar de groene energie exploitanten.
Gezinnen worden armer en ontwikkelaars van groene stroom plannen schathemeltje rijk. Er gaan miljarden in om. De begrotingen van defensie, ontwikkelingshulp of onderwijs, zijn daarbij slechts een afrondingsverschil. Zie daar waarom links elitair Nederland erbij staat te juichen, maar de SP bijvoorbeeld op zijn minst ambivalent is.
Je kunt het subsidiëren van groene dromen ook kwalijk duurzaam noemen. Er komt een dag dat domweg het geld op is. Die dag kon weleens veel dichterbij zijn, dan onze hernieuwbare vrienden vermoeden. Het gegeven dat de nieuwe Amerikaanse president Dhr. Trump wellicht veel niet kan, maar wél kan rekenen – zal dat proces eerder versnellen dan vertragen.
Groene stroom leveranciers verliezen dus na 2020 hun bevoorrechte positie, waarbij zij altijd een klant hebben. Vergelijk het met het produceren van uitsluitend linker schoenen, waarbij u verplicht bent deze te kopen. Je kunt de producent verplichten om voortaan ook rechter schoenen te produceren (leveringsplicht van back-up stroom) of de afnameplicht laten vervallen. Beiden zijn effectief één kant van dezelfde medaille. Brussel heeft gekozen voor optie twee.
Als eigenaar van een windpark word je hier natuurlijk niet vrolijk van. Die moet aan de voorzijde stroom leveren wanneer er vraag naar is – tegen een concurrerende prijs. Is ‘fossiele’ stroom goedkoper en/of waait het niet, dan zal de ‘klant’ een andere keuze maken. Economisch bezien is daarmee overtollige windstroom gewoon afval, de exploitant zal moeten betalen om het kwijt te raken.
De windpark exploitant kan hoogstens aan de achterzijde een contract met de lieve Heer afsluiten. Vanaf nu waait het voortaan op maandag, dinsdag en woensdagen. Zonder afname plicht voor windstroom – en zonder contract met de lieve Heer over de hoeveelheid wind – is elke windturbine businesscase verloren. Er zal vast een overgangsregeling voor bestaande windparken en zonneweides komen, maar met de wisseling der krachten zal die ook niet duurzaam blijken.
De groene budgetten zijn inmiddels zo hoog opgestapeld dat de rijken zich niets eens meer hoeven te bukken om uw gratis geld op te rapen. Met recht, de armen worden armer en de rijken worden rijker.
Zonder contract met de lieve Heer over de hoeveelheid wind, is elke Euro geïnvesteerd in windstroom weggegooid geld. De klant wil namelijk stroom wanneer die het nodig heeft en niet wanneer het waait of de zon schijnt.
Met het afschaffen van de verplichte winkelnering – de voorrang voor groene stroom op het net – zullen de hernieuwbare exploitanten de grootst mogelijke moeite hebben om hun stroom rendabel te verkopen. De subsidies daarop zullen dan dus ook navenant dalen en de inkomensoverdracht van arm naar rijk daarmee ook.
Daarom is het voorliggende EU voorstel ook uitstekend, behalve natuurlijk wanneer je aandeelhouder bent van een windpark of zonneweide.
Dit artikel verscheen ook op:
http://gertjaap.van-ulzen.nl/blog/?p=1856
