Het Hof van Justitie EU (“het Hof”) heeft op vrijdag 21 juni uitspraak gedaan in de Fuchs-zaak (zaak C-219/12). In navolging van de Advocaat-Generaal oordeelt het Hof dat een particuliere huiseigenaar die elektriciteit opwekt met behulp van zonnepanelen zonder opslagmogelijkheid moet worden aangemerkt als btw-ondernemer. Dit betekent dat huiseigenaren btw moeten berekenen en afdragen over de zelf opgewekte elektriciteit. Hier staat tegenover dat de btw op de aanschaf van de zonnepanelen kan worden teruggevraagd.
De uitspraak
Op verzoek van een Oostenrijkse rechter heeft het Hof vrijdag 21 juni uitspraak gedaan over de vraag of een particuliere huiseigenaar met zonnepanelen moet worden aangemerkt als btw-ondernemer. Het Hof beantwoordt deze vraag bevestigend. De levering van elektriciteit aan het net door middel van zonnepanelen, op grond van een leveringsovereenkomst voor onbepaalde tijd, moet volgens het Hof namelijk worden beschouwd als een ‘economische activiteit’. De verhouding tussen de hoeveelheid zelf opgewekte elektriciteit en de hoeveelheid verbruikte elektriciteit is hierbij niet relevant: de levering van de elektriciteit aan het net moet worden losgekoppeld van de afname van elektriciteit voor de particulier. Uit de uitspraak volgt dan ook dat een particulier geacht wordt alle zelf opgewekte elektriciteit te leveren aan het net. Het Hof overweegt daarnaast expliciet dat het niet uitmaakt dat de door de particulier geproduceerde elektriciteit altijd minder bedraagt dan zijn uiteindelijk privébehoeften.
Gevolgen voor de Nederlandse praktijk
Deze uitspraak heeft verstrekkende gevolgen voor de Nederlands praktijk.
Regulatoir kader
Op grond van de Nederlandse Elektriciteitswet 1998 heeft iedere afnemer een aansluit- en transportovereenkomst met de aangewezen netbeheerder in zijn vestigingsplaats en een leveringsovereenkomst met de door hem gekozen leverancier. De aansluit- en transportovereenkomst geldt voor onbepaalde tijd; de leveringsovereenkomst wordt vaak aangegaan voor bepaalde tijd en deze kan ook tussentijds door de afnemer worden beëindigd in het kader van een leveranciers switch (met een opzegtermijn van 30 kalenderdagen). Indien geen sprake is van een leverancier, is de netbeheerder gerechtigd om tot afsluiting over te gaan en daarmee de afname van elektriciteit fysiek stil te leggen. Het Nederlandse wettelijke kader schrijft voor dat een leverancier verplicht is om aan consumenten voor de door hen aangeboden elektriciteit een redelijke vergoeding aan te bieden. Die redelijke vergoeding is in de praktijk gelijk aan de vergoeding voor de door de leverancier geleverde elektriciteit. Daarmee lijkt een vergelijkbare overeenkomst “voor onbepaalde tijd” te bestaan als die door het Hof wordt aangenomen.
Btw-gevolgen
De particulier zal btw moeten berekenen over de hoeveelheid zelf opgewekte elektriciteit. Hij zal zich moeten laten registeren bij de Belastingdienst en periodiek aangiften indienen. De door hem berekende btw zal hij hierin als verschuldigde btw moeten opnemen. Hier staat tegenover dat hij de bij aanschaf van de zonnepanelen betaalde btw alsnog kan terugvragen. Particulieren die in een jaar overigens per saldo minder dan € 1.883 aan btw verschuldigd zijn kunnen op grond van de kleineondernemersregeling in aanmerking komen voor een belastingvermindering die ertoe kan
leiden dat uiteindelijk helemaal geen btw hoeft te worden betaald. Onder omstandigheden kan zelfs worden verzocht om ontheffing van administratieve verplichtingen.
Particulieren die al zonnepanelen hebben, zijn over de in het verleden zelf opgewekte elektriciteit mogelijk btw verschuldigd geworden. Het is op dit moment nog onduidelijk of deze particulieren alsnog btw moeten voldoen over de in het verleden zelf opgewekte elektriciteit of dat zij een praktische regeling met de Belastingdienst kunnen treffen. Het is voorts onduidelijk of particulieren die zonnepanelen in het verleden hebben aangeschaft de btw op die aanschaf alsnog kunnen terugvragen. Naar onze mening zijn hiervoor argumenten aan te dragen. Het verdient in ieder geval aanbeveling om het verzoek om teruggaaf zo snel mogelijk te doen.
Einde ‘saldering van btw’?
Daarnaast valt te verwachten dat met deze uitspraak een einde komt aan de Nederlandse praktijk waarbij energieleveranciers btw berekenen over het verschil tussen de prijs voor de door hen geleverde elektriciteit en de vergoeding die de particuliere huiseigenaar ontvangt aan de door hem aan het net geleverde elektriciteit (de zogenoemde ‘saldering van btw’). Dit is een gevolg van het uitgangspunt dat de particuliere eigenaar geacht wordt zijn zelfopgewekte elektriciteit eerst aan het net te leveren en vervolgens van het net af te nemen. Vervolgens kan ook de vraag aan de orde gaan komen of, en in hoeverre, voor de heffing van energiebelasting in de toekomst zal worden aangesloten bij de nieuwe wijze van btw facturering.
Bart Heijnen – Gino Sparidis – Niels Muller – Roland de Vlam – Trudy Perié
Loyens & Loeff
