Drentse Windmolens verstoren grootste radiotelescoop ter wereld
Vrijdag 13 februari 2015
De windmolens die in Drenthe worden neergezet, vormen een stoorzender voor de grootste radiotelescoop ter wereld: Lofar.
De radiotelescoop is eigendom van stichting Astron, het Nederlands instituut voor radiosterrenkunde in Dwingeloo. Het centrale punt ligt in Drenthe en de ’zijtakken’ lopen langs buitenstations in Noord-Nederland en het buitenland.
De zogenoemde ‘superterp’ van de LOFAR-radiotelescoop. Hier, in Oost-Drenthe, ligt het hart van de Europese telescoop dat wordt gevormd door een terp met een diameter van 300 meter met daarop een groot aantal antennes. Foto: ASTRON
Ruis
Zowel het gedraai van de wieken als de elektronica in de turbines brengen echter ruis op de lijn voor Astron. Die organisatie is daarom druk in overleg met het ministerie en de provincie Drenthe om de overlast zo veel mogelijk te beperken.
Directeur Marco de Vos van Astron spreekt van een „vervelend, maar noodzakelijk kwaad. Wij begrijpen dat die windmolens er moeten komen en dat er in een dichtbevolkt gebied als Nederland weinig ruimte is. Maar we gaan er wel alles aan doen om de schade voor de telescoop en onze data te voorkomen.” Zeker zeven van de vijftig turbines komen zo dicht bij Dwingeloo, dat ze een stoorzender vormen.
Vertroebeld beeld
De immense radiotelescoop verzamelt dag en nacht waardevolle data, waar astronomen in heel de wereld mee aan de slag gaan. Windmolens veroorzaken twee storingen. De Vos legt die in lekentaal uit. „Ten eerste wordt de blik op het heelal verstoord. Alsof je probeert naar de lichtstralen van zaklampjes te kijken en iemand zet een grote schijnwerper aan. Ten tweede, en dat is nog erger, kunnen signalen vertroebeld worden. Ik vergelijk het met iemand die op de bodem van het zwembad ligt en naar de lampen boven zich kijkt. Als iemand dan een bal in het water gooit en er golven ontstaan, dan zie je die lampen nauwelijks meer.”
Zodra de turbines aan de horizon niet meer te zien zijn vanuit Dwingeloo, is er geen last. Maar komen ze binnen een straal van 20 kilometer, dan wel.
De Vos: „We hebben er vertrouwen in dat er goede oplossingen komen. Denk aan het stopzetten van de turbines die dicht bij ons staan als we belangrijke, gevoelige data moeten verzamelen. Ook kijken we naar technische snufjes waarmee het stooreffect verdwijnt. Daarnaast kan het type uitmaken; het ene exemplaar stoort minder dan het andere.”
(Bron: de Telegraaf)
