“Elektriciteit uit kernenergie is toch goedkoper”
Vrijdag 12 september 2014
Van onze energie-expert, ir. Rob Walter is de volgende bijdrage. Rob is een onbetwiste expert op energiegebied en in energiekringen geen onbekende. Hij geeft in het volgende artikel zijn visie over kernenergie.
Tegenstanders van kernenergie verzinnen telkens nieuwe oneliners om kernenergie zwart te maken. Nu is het weer in om te zeggen dat kernenergie veel duurder is dan energie uit wind en zon. Terwijl kernenergie juist veel goedkoper is.
Altijd weer blijken er tegenstanders van kernenergie te zijn, die tegen zijn omdat ze weinig van kernenergie begrijpen. Voor hen is het “tegen” zijn een geloof geworden. Een geloof is iets wat je niet behoeft te bewijzen, iets wat de mensen ervaren als een “goed gevoel”. Voorstanders zijn dan “slechteriken”. De tegenstanders van kernenergie proberen hun gelijk te krijgen door kernenergie zwart te maken en mensen bang te maken voor deze techniek. Hun gebrek aan vakinhoudelijke kennis leidt daarbij tot onjuiste verhalen. Zij gaan zich te buiten aan berekeningen die niet kloppen. Hieronder volgt een analyse.
Voor tegenstanders te goedkoop
Het meest vervelende aan kernenergie is voor de tegenstanders, dat de elektrische energie die met kernenergie wordt geproduceerd zo goedkoop is. Goedkoper dan elektrische energie die met welke andere methode ook wordt geproduceerd. Alleen elektriciteit uit waterkracht is goedkoper. Maar de hoeveelheid waterkracht op aarde is helaas beperkt.
Vervelend voor de tegenstanders van kernenergie is ook dat vast staat dat kernenergie in de toekomst, met nieuwe generaties kerncentrales, nog goedkoper zal worden. Dus nog goedkopere elektriciteit zal leveren dan de huidige kerncentrales. Die kerncentrales zullen dan veiliger zijn dan de huidige centrales. Het zullen dan “inherent veilige” centrales zijn. Het proces in die kerncentrales kan namelijk niet meer uit de hand lopen en gevaarlijk worden voor de omgeving. Niet door menselijke fouten, zelfs niet door sabotage en niet door externe oorzaken zoals natuurgeweld. En in die nieuwe generaties kerncentrales wordt geen afval meer geproduceerd die langdurig straalt. Weg afvalprobleem! Van deze centrales bestaan al prototypes, maar er is nog veel onderzoek nodig voor ze commercieel mogen worden verspreid. Dat kan nog wel 20 jaar of zelfs langer duren.
Voor verklaarde tegenstanders is dit alles geen goed nieuws: het komt hen gewoon niet uit en het gaat tegen hun “geloof” in. Daarom hebben zij gekozen voor een nieuwe strategie: roep bij iedere gelegenheid dat kernenergie juist heel duur is. Als je dat maar heel vaak roept, dan kun je daarmee de publieke opinie beïnvloeden en gaat “men” geloven dat kernenergie duurder is dan windenergie, zonne-energie en bio-energie. En is dit geloof eenmaal geworteld, dan worden de wetenschappers die juist het tegengestelde zeggen door niemand meer geloofd. Nieuwe kerncentrales komen er dan alleen nog maar in ontwikkelingslanden en in landen zoals Rusland, China en India. Maar ondertussen zakt de economie in de Westerse landen in elkaar door gebrek aan goedkope energie. Wie moet daar dan nog blij mee zijn?
Diezelfde mensen die ten onrechte roepen dat kernenergie erg duur is stellen daar tegenover dat “wind en zon” gratis zijn. Wind en zon zijn net zo gratis als kolen, gas, uranium en thorium. Maar de opwekkingskosten van energie door elk van deze bronnen maken het verschil tussen duur en goedkoop.
Ongenuanceerd stapelen van kosten
Gebruikelijk bij tegenstanders van kernenergie is het stapelen van kosten die alleen zouden gelden voor kernenergie. Zo willen enkele tegenstanders de maatschappelijke kosten van een ongeval zoals ‘Fukushima’ op voorhand in de prijs per kWh geproduceerde elektriciteit opnemen. Dat zou bij vele lezers als redelijk overkomen. Maar…. doen we dat dan ook voor de chemische industrie? Het ongeval bij Bhopal van Union Carbide in 1984 was vele malen ernstiger (8000 doden tegenover 0 doden bij ‘Fukushima’, honderdduizenden met gezondheidsproblemen en veel hogere maatschappelijke kosten dan bij ‘Fukushima’ en veel grotere milieuschade). Doen we dat ook bij iedere vuurwerkfabriek (denk aan de ramp in 2000 in Enschede met 23 doden en 950 gewonden en extreme schade); doen we dat ook bij vliegtuigen met vele ongelukken met veel doden en vaak grote maatschappelijke schade (Bijlmerramp, huidig ongeluk in Oekraïne en nog vele andere voorbeelden in de afgelopen jaren)? Doen we dat ook voor de mensen die vrijwillig onder zeeniveau leven en achter dijken zijn gaan wonen? Neen, dat doen we niet.
Nu is het zo dat in de 25 jaren vóór ‘Fukushima’ er geen enkel ongeval heeft plaatsgevonden waarbij ook maar enige schade naar buiten is veroorzaakt. ‘Fukushima’ werd veroorzaakt door een extreem hoge tsunami. Met de huidige inzichten en de huidige techniek zou een nieuwe kerncentrale die tsunami hebben doorstaan zonder de omgeving te schaden. Besluiten over de bouw van nieuwe kerncentrales moeten gebaseerd zijn op nieuwe techniek en niet op risico’s uit het verleden.
Kerncentrales produceren veel elektriciteit
Er zijn in de wereld 450 kerncentrales in bedrijf. En die 450 kerncentrales produceren in 25 jaar meer dan 450 x 0,9 (bedrijfstijd) x 25 (jaren) x 365(dagen) x 24 (uren) x 400.000 (gemiddelde grootte in kW) = 35.000 miljard kWh elektriciteit. Zou men werkelijk de schade van ‘Fukushima’ over de geproduceerde kilowatturen omslaan, dan zou dat per kWh, zelfs voor het véél te hoge bedrag aan schade dat sommigen voor Fukushima opvoeren (men praat over 137 miljard dollar) nog minder dan het luttele bedrag van 0,3 Eurocent per kWh bedragen! Maar dat schadebedrag klopt helemaal niet. Het slaat waarschijnlijk op het vroegere ongeval in Tjernobyl, van een niet meer bestaand type Russische reactor. Daarbij ontstond een niet te vergelijken schade, die bij westerse reactoren niet kan voorkomen. Vooralsnog wordt gerekend met een bedrag van € 45 miljard voor Fukushima, wat dus neerkomt op minder dan 0,1 eurocent/kWh.
Tegenstanders kunnen niet goed rekenen, want er zijn er die zelfs op enkele Euro’s per kWh komen in plaats van die 0,1 cent per kWh. Telkens weer blijkt dat mensen zich verkijken op de grote hoeveelheid elektrische energie, dus de hoeveelheid kilowatturen, die kerncentrales produceren. Bedenk dat al die huidige kerncentrales samen ongeveer 20 maal zo veel elektriciteit produceren als alle windturbines + alle zonnecellen in de hele wereld bij elkaar! Alleen al drie grote nieuwe kerncentrales van 2.500 MW produceren evenveel elektrische energie als al die vele windturbines en zonnecellen in heel de wereld bij elkaar!
Bovendien voldoet de levering uit kerncentrales aan de vraag, terwijl je bij energie uit wind en zon maar moet afwachten of er toevallig vraag naar is op het moment dat het waait of de zon schijnt. Wind en zon voldoen in minder dan 3% aan toevallige vraag. Met een beetje pech zelfs in een heel jaar 0%. Zo afhankelijk zijn wind en zon van de grillen van het weer. Voor een gegarandeerd tv-verslag van het WK voetbal zou ik dus nooit vertrouwen op wind en zon: het is donker en het zou maar eens op zo’n zomeravond niet waaien. Daar zit u dan met de boys en de bierkratten tegen een leeg scherm aan te kijken! Dit is de werkelijkheid en wie anders beweert kan óf niet rekenen óf heeft zich zonder na te denken wat laten voorspiegelen dat niet klopt.
Kosten voor eindberging zitten in de prijs
Ten slotte maakt men een fout over hoge kosten en uitvoerbaarheid van de opslag van het radioactieve afval van kerncentrales. Nog steeds is het gebruikelijk dat ‘men’ het heeft over “het afvalprobleem dat nog niet is opgelost”. Maar wat er met het afval moet gebeuren is technisch al opgelost, en alleen politiek nog niet. Ondergrondse opslag is goed en verantwoord mogelijk. Alleen hebben de mensen nog niet kunnen kiezen uit de vele mogelijkheden van ondergrondse opslag. Dat heeft ook geen haast, want het materiaal moet eerst gedurende 100 jaar bovengronds worden opgeslagen, dus resten nog zeer veel jaren vóór het onder de grond wordt opgeborgen (kerncentrales bestaan nog geen 100 jaar). Ga gerust eens kijken in de verschillende voorbereide ondergrondse opslagplaatsen, bijvoorbeeld in België en in Duitsland. Men wil u graag ontvangen en de ondergrondse opslagmogelijkheid laten zien. En zie met eigen ogen hoe zorgvuldig met die opslagsystemen wordt omgegaan en hoeveel jaren al grondige proeven zijn uitgevoerd. En ook hier geldt weer dat die kerncentrales zo verschrikkelijk veel elektrische energie produceren, dat alle opslagkosten samen minder dan 0,1 cent per kWh geproduceerde elektriciteit bedragen! In Nederland wordt de reservering voor de kosten van opslag van het afval en de kosten voor het afbreken van de centrale na einde levensduur in de Kernenergiewet voorgeschreven. Voor de kerncentrale Borssele is dat potje al gevuld en ligt het bij onze overheid. In dat potje zit zelfs te veel voor de echte uiteindelijke opslag. Veilig en goed geregeld dus.
Radioactief afval ruimt zichzelf uiteindelijk op, het “vervalt” zoals we dat noemen: de straling neemt vanzelf met de jaren af. Dat is anders dan bij het chemisch afval waar de wereld vol mee ligt. Dat chemisch afval blijft in veel gevallen eeuwig bestaan, dus giftig afval blijft langer giftig dan dat de mens zal bestaan. Zo wordt in een verlaten Duitse kalimijn, Herfa Neurode chemisch afval categorie 4 opgeslagen dat nooit zal vergaan, maar wel genoeg is om de wereldbevolking ettelijke malen uit te roeien. Dit afval vergaat nooit in tegenstelling tot nucleair afval, en is dus over 100.000 jaar nog even gevaarlijk waar nucleair afval al lang elk risico verloren heeft. Heeft iemand ooit actievoerders van Greenpeace gezien bij de treintransporten van dit afval?
Uit de propaganda tegen kernenergie zijn hiermee al weer enkele van de vele valse argumenten weerlegd. Zou het een idee zijn om alle mensen die in artikelen over kernenergie zich tegen deze energievorm keren een scholing in de praktijk en theorie van de kerntechniek en kerncentrales te geven, plus een lesje rekenen?
Aldus Rob Walter
Rob Walter schreef voor ons ook zijn artikel Is er genoeg wind voor ons allemaal
