Lezing van Van Beurden over energietransitie
Vrijdag 23 maart 2018
Gastbijdrage van Jeroen Hetzler
Laten wij eerst op onderstaande ingaan alvorens aandacht te geven aan de lezing over energietransitie van Van Beurden CEO Shell.
Zie allereerst hier. Subsidievrije windmolens op zee. Wereldnieuws, een primeur? zou het echt?
De 2 windparken van elk 350 MW leveren theoretisch:
700 MW x 8.760 uur/jaar = 6,132 TWu/jaar, en claimt 1 miljoen huishoudens van stroom te kunnen voorzien. Dus 1 mio huishoudens x 3.460 kWu/hh/jaar = 3,46 TWu.
Aldus gaat men uit van een opbrengstfactor van 3,46 TWu/6,132 TWu = maar liefst 56%. Dit is rijkelijke optimistisch waar 36% in de praktijk realistischer bij gloednieuwe windmolens. Ik vrees dat men ook hiermee geen correct beeld geeft. We kunnen dan ook vaststellen dat zich hier kennelijk het mirakel heeft voltrokken als oplossing voor deze oude vraag:
Zou het echt? De kostprijs van opwekking is nog steeds ca. 12 ct/kWu uitgaande van de optimistische 5,45 ct/kWu kostprijs. Zie hier. Of het wonder zou moeten zijn dat de natuurkundige grootheid vermogensdichtheid van windenergie spontaan met een factor 1.000 is gestegen. De wond’re wereld van duurzame energie zou Chriet Titulaer hebben gezegd. Vanzelfsprekend is de adder onder het gras dat veel investeringskosten zijn afgewenteld op TenneT die deze kosten via de post Netbeheer aan de burger doorberekend. Deze post is nu al met ca. 30% gestegen. Vattenfall is een Zweeds staatsbedrijf. Dus liggen de risico’s primair bij de Zweedse belastingbetaler. Met de subsidieloze tender doet Vattenfall derhalve het volgende:
- Gokken op verdere verlaging investeringslasten (lange termijn lage rente, innovaties in de bouw, lange termijn lage staalprijzen etc) hetgeen onrealistisch is;
- Gokken op hogere stroomprijzen (gaat niet gebeuren door de groeiende overproductie van stroom).
De conclusie is dat dit eerder lijkt op het creëren van maatschappelijk draagvlak op kosten van de belastingbetaler. Deze constateringen plaatsen mede de lezing van Van Beurden in een eigen daglicht. Zie de lezing hier. Ik vrees echter dat hier een betaalmuur voor zit. Zie anders hier. De conclusie is dat de wereld de komende decennia niet zonder gas en olie kan, ondanks de groeiende inbreng van wind- en zonenergie. Dit is een logische vaststelling die de lezer zich moet realiseren. Immers, elk MW extra opgesteld weersafhankelijk vermogen van wind en zon vergt evenveel MW aan weersonafhankelijke achtervang in de vorm van fossiel of kerngestookte centrales. Ergo, hoe meer windparken en zonnefabrieken, des te groter de behoefte aan fossiele en kernachtervang. In de lezing wordt over kernenergie niet gerept, wat niet verwonderlijk omdat het een concurrent is van Shell; idem geldt voor kolen. De lezing lijkt gericht op het Europese klimaat- en energiebeleid teneinde hierin een speler te kunnen blijven. Opmerkelijk is hoe het beleid er buiten Europa uitziet.
Shell gaat de komende zeven jaar duizenden tankstations openen in landen als China en India. Daardoor moet de winst bij de downstreamactiviteiten fors gaan stijgen. Dat maakt het olie- en gasconcern woensdag bekend.
Net als andere zogeheten ‘oil majors’ is Shell onder te verdelen in twee segmenten. ‘Upstream’ (exploratie en productie van olie en gas) en ‘Downstream’ (marketing, verkoop en raffinage). Tot 2025 moet de winst bij de afdeling marketing met $2,5 mrd zijn gestegen, en bij Chemicals met zeker $1 mrd, aldus de trading update.
Verder mikt Shell op groei in de markt voor afgeleide producten, zoals smeerolie. Het marktaandeel voor motorolie moet fors omhoog, en ook in de luchtvaart, industrie en asfalt moet er expansie zijn.
Ook voor Chemicals is de groeistrategie aangescherpt. Voor dat onderdeel was 2017 een recordjaar. Chemicals, bekend van Moerdijk, behaalde toen een winst van $2,7 mrd. Shell verwacht dat de winst bij Chemicals in 2025 uitkomt op $3,5 mrd tot $4 mrd.
Bron: FD Zie hier.
Ik denk dat dit normaal beleid is van elk bedrijf. Het bijkomend probleem voor bedrijven als Shell is dat het veel lastiger is om de positie te kunnen behouden binnen de Europese opvattingen over klimaat- en energiebeleid, en de daarbij behorende te ambitieuze doelstellingen. Naar mijn mening en ook die van Rob Walter hieronder is Van Beurden hier perfect in geslaagd. Laat ik daarom het woord geven aan Rob Walter (lid Raad van Advies van Stichting de Groene Rekenkamer):
Deze lezing van Ben van Beurden is van grote klasse. De Top van Shell begrijpt wat de klimaattheorie waard is en weet wat de energietransitie inhoudt, hoe die wordt aangepakt en wat daar wel en niet deugdelijk aan is. Het is niet de bedoeling van Van Beurden geweest om in zijn lezing inzicht te geven hoe de Shell daar over denkt. Wel laat hij met kennis van zaken aan het publiek zien hoe Shell de komende decennia om wil omgaan met de energietransitie. Dit is een knap PR verhaal. Hij verkondigt de boodschap dat Shell een “groen” gezicht wil laten zien, dat Shell de mensheid de producten wil gaan leveren die de mensheid nodig heeft en dat dit producten zullen zijn die rekening houden met het milieu. Hij belooft dat Shell zich zal aanpassen aan de vraag uit de maatschappij. Shell gaat dit doen vanuit zijn eigen sterkte en zal daardoor goed winstgevend blijven en heel aantrekkelijk blijven voor de aandeelhouders.
Een uitstekend en goed doordacht verhaal van de heer van Beurden. Klinkt “groen” en past dus in deze tijd. Een betere PR voor de Shell is niet mogelijk.
Shell weet dat de huidige gekte van “groene” energie uit windmolens en andere speeltjes de wereldomzet in fossiel helemaal niet aantasten. Uit die speeltjes komt immers nauwelijks energie, veel minder dan de toenemende wereldvraag naar energie. De nu voor de energietransitie gekozen vormen van energieopwekking zullen de toename van de wereldvraag naar fossiel nauwelijks beperken. Het ligt dus voor de hand dat een slimme wereldleverancier van fossiel die transitie toejuicht en zelfs bereid is die mee te spelen. Goed voor een beter image bij volk en milieuorganisaties. Maar ook goed voor omzet en winst van de Shell.
Shell is ook van plan om daadwerkelijk in te spelen op de veranderingen in de energiemarkt. Zo zal de vraag naar elektriciteit in alle landen fors toenemen: meer dan verdubbelen binnen enkele decennia. Shell stapt daarom in de elektriciteitsproductie. In Engeland is de eerste stap al gezet. Die elektriciteitsproductie was de afgelopen twintig jaar weinig winstgevend, maar belooft dat weer te gaan worden. Een goede en slimme stap dus van Shell.
Commercieel zitten ook meerdere slimme puntjes in het verhaal van Van Beurden.
Zoals het pleidooi voor CCS (opslag van CO2 in de grond). Een nieuwe winstgevende activiteit voor Shell;
Zoals het pleidooi voor hogere CO2-beprijzing. Dat verdrijft kolen en leidt tot meer gebruik van gas. Goed voor Shell dus;
Zoals het niet noemen van kernenergie. Kernenergie is een concurrent voor leveringen door Shell. Minder kernenergie is goed voor de Shell.
Al met al een verhaal hoe Shell de wereld gaat aanpakken en niet een verhaal hoe de wereld beter met energie om kan gaan. Dat laatste was ook niet de bedoeling van Van Beurden en dat hoef je ook niet te verwachten van een groot concern dat alle ins en outs van haar product (energie) begrijpt.
Waterstofenergie? Om waterstof te maken heb je immers stroom nodig. Waar moet die vandaan komen? U kunt het al haast raden. Heel doordacht dus van Van Beurden: een mooi verdienmodel met groen als bonus.
Laat ik ter afsluiting aantonen hoe ondeskundig belangrijke protagonisten van de CAGW-hypothese kunnen zijn. Hun optreden spreekt boekdelen over de betrouwbaarheid van alarmisme uit deze hoek. Zie hier, hier en hier. In alle gevallen kan worden vastgesteld dat toonaangevende en invloedrijke protagonisten van de AGW-hypothese toegeven dat zij hun alarmistische standpunt niet hard kunnen maken, integendeel zelfs. De dame en heer onderstrepen de ongeloofwaardigheid van de CAGW-hypothese. Wat rest is ideologisch wensdenken hier ten lande uitgedragen met name door GroenLinks en D66. Wetenschappelijke geletterdheid ontberen deze beide partijen. Dit maakt hun voorgestane beleid maatschappelijk onverantwoord. De verkiezingsslogan van D66 stelde o.a.: Voor een goed klimaat.
Wat is de definitie van een goed klimaat, het hele interglaciaal of iets van de laatste 20 jaar, en hoe denkt D66 dit ten eeuwige dage te kunnen handhaven? Ik vrees dat D66 alle ins en outs van energie ontgaan, laat staan klimaatveranderingen. Dan heeft Van Beurden dit toch beter in de gaten.
