Wensdenken vs. onafhankelijk denken
Dinsdag 1 augustus 2017
Gastbijdrage van Jeroen Hetzler
In de Volkskrant van 29 juli verscheen een overzicht van de vorderingen bij het bereiken van de afgesproken klimaatdoelen. Zie hier. Vooralsnog lijkt hier niet veel schot in te zitten. Zo lezen we:
We gebruiken energie voor auto’s, voor industrie en voor elektriciteit, maar ook een aanzienlijk deel voor de verwarming van onze kantoren en woningen: 20 procent. Op dit moment gebruiken we daarvoor aardgas en een beetje stadsverwarming (afvalwarmte van centrales of industrie). Als we in 2050 klimaatneutraal willen zijn, moeten we van dat aardgas af.
Het wordt een enorme opgave dat te halen. De sociale huursector, de best bestuurbare sector in het woningbestand, haalt al de eerste de beste deadline niet. Volgens het Energieakkoord zouden de woningbouwcorporaties met al hun woningen in 2020 gemiddeld label B halen.
Het lijkt maar niet door te dringen dat het onmogelijk is met dergelijke inferieure weersafhankelijke energiebronnen als hernieuwbaar. Voor wie zich maar hierover blijft verbazen men bekijke dit overzicht van vermogensdichtheden uitgedrukt in Watt per vierkante meter.
Hoe kun je verwachten dat deze energiebronnen, die in nog geen 10% van de tijd het vermogen leveren dat ze permanent zouden moeten leveren, enige rol van betekenis kunnen vervullen? Bij fossiel en kerngestookte centrales is dit bijna 90% van de tijd. Het valt dan ook op dat al de plannen die met de bejubelde energietransitie gelanceerd worden, een hoog wensdenkgehalte hebben. Zo lezen we:
De aanpak hier is niet zozeer woningen isoleren, zegt Marjan Minnesma van Urgenda. ‘Dat is veel te duur. We isoleren wel wat, maar de belangrijkste ingrepen zijn het installeren van warmtepompen en zonnepanelen.’
Daarmee kan een woning met voldoende dakoppervlakte energieneutraal worden voor gemiddeld 35 duizend euro. Met de energiebesparing, zegt Minnesma, betaal je de investering in vijftien jaar weer terug. Voor financiering is ook iets geregeld: er zijn goedkope kredieten beschikbaar bij Sociaal Fonds Bouwnijverheid.
Toch zet het nog weinig zoden aan de dijk. Dit jaar neemt Thuisbaas honderd woningen in behandeling. Dat moeten er duizenden, misschien honderdduizenden per jaar worden, zegt Minnesma.
Ziet u de bijstandsmoeder of –immigrant deze € 35.000 op tafel leggen? In 15 jaar terugverdiend? Zonder subsidie ongeloofwaardig. En Niemand kan een huiseigenaar dwingen tot een dergelijke investering. Kolder dus.
Een tweede kenmerk is het stelselmatig verzwijgen van de kosten of het wegmoffelen ervan, zoals hier en hier.
En dan lezen we verderop:
In andere delen van de zware industrie zullen harde klappen vallen als gevolg van de energietransitie. De raffinaderijen, grote energieslurpers, zullen grotendeels verdwijnen omdat benzine en diesel nagenoeg verdwijnen. Kunstmestfabrieken zitten alleen in Nederland vanwege het goedkope aardgas. ‘Als dat er niet meer is, waarom zouden ze dan hier blijven?’, vraagt Worrell zich af. Die fabrieken zullen op zoek gaan naar vestigingsplaatsen met goedkope energie. Dat betekent hier banenverlies, in elk geval in deze sector.
Er zou ons toch een ongekende welvaartsgroei wachten dankzij een overvloed aan groene banen? En ik lees het goed: Die fabrieken zullen op zoek gaan naar vestigingsplaatsen met goedkope energie.
Dus onze energie wordt duurder? Dit klopt en wel 300% duurder voorlopig al. Dit lijkt mij de garantie voor het verlagen ons welvaartspeil naar dat van dat van Ontwikkelingslanden. Niet verwonderlijk met die inferieure energiebronnen. Dit is waar al dat wensdenken binnen een pervers Groepsdenken onze beschaving zal brengen. Zie ook dit citaat:
Als zon en wind slim worden gecombineerd met omzetting en opslag, kan er volgens Sinke genoeg worden opgewekt om in de stroombehoefte te voorzien en om daarnaast grote bijdragen te leveren aan de rest van het energieverbruik. Het huidige energie-eindverbruik in Nederland is ruim 2.000 petajoule. Uitgaande van een ambitieuze doelstelling wekt zonne-energie straks 500 petajoule op en offshore windenergie 2.000 petajoule, rekent Sinke voor. Maar Nederland hoeft zijn duurzame energie niet alleen op te wekken, het kan die ook importeren en exporteren. En er zijn andere duurzame bronnen.
Het Compendium van de Leefomgeving stelt voor het NL-energiegebruik: 3250 PJ. Dit is wel iets meer, dan Sinke beweert. Tevens zien we dat wind en zon samen nu een ruime 36 PJ leveren, waarvan 6,75 PJ uit zon. En dan komt er een lieve groene toverfee en die tovert zo ineens 80 maal zo veel tevoorschijn. En dan leefden we nog lang en gelukkig, vooral in de winter met al die “gratis” opslag van elektriciteit. Wat opvalt is de onzin uit de mond van deze en dergelijke lieden. Ik vind dit zorgwekkend, want de onwetende politici varen blind op dergelijke lieden. Wat hier immers wordt beweerd is onzin. Ik vrees dat Sinke toch wat terughoudender zou moeten zijn, met name over opslag. Iets minder wensdenken zou wel meer vertrouwen wekken.
Vervolgens treffen we zowaar een kritisch geluid aan van, niet toevallig een emeritus, energiehoogleraar:
Een probleem is dat zonne- en windcentrales zelden op volle kracht draaien. Daarom is 500 duizend megawatt opgesteld vermogen nodig. Dat is twintig keer meer dan wat er nu in Nederland staat opgesteld, inclusief alle kolen- en gascentrales, aldus de energiehoogleraar.
Technisch is het misschien wel mogelijk, stelt Turkenburg, maar het wordt wel vreselijk duur. Zeker als er ook nog vermogen nodig is voor de productie van duurzame waterstof. Hij noemt het opmerkelijk dat niemand in Nederland grondige studies heeft uitgevoerd naar de vraag of we onze energievraag met hernieuwbare energie kunnen dekken.
Zelfs die 500 Gigawatt zal niet helpen, want als het niet waait, en dit kan Europa-breed makkelijk dagen, zo niet weken, voorkomen, dan ligt heel Noord en West Europa plat. Denk aan Schiphol op de drukste dag van het jaar zonder stroom. Zie verder dit leerzame filmpje hier. En dit artikeltje. Vermogen bijplaatsen levert dus niets op; een denkfout van Turkenburg.
En dan die verzuchting van Turkenburg over het ontbrekende rekenwerk. Dit is eigenaardig want er is al wel het nodige werk verzet. Dit begon met deze eerste berekening vlak na het energieakkoord. Daarna volgde deze. Zie hier.
Over de haken en ogen van waterstof schreef Hugo Matthijssen dit.
Over de elektrische auto is ondermeer dit geschreven. En dit.
Tot slot zijn de plannen van Urgenda een keer doorgerekend. Zie hier.
En dit is maar een povere greep uit wat er, vooral sinds 2013, aan sommetjes over de groene sprookjes is geschreven. Al het geblaat over de zegeningen van hernieuwbaar kan niet verhullen dat na 30 jaar modderen wind en zon mondiaal nog geen 1% van de energie halen. Wind en zon halen in Nederland af en toe amper 3% als alles meezit, maar in de winter kun je dit natuurlijk wel vergeten. Het siert Turkenburg om de aandacht te vestigen op het heersende wensdenken. Hier is immers op grote schaal sprake van. Wij leven in een maatschappij die geheel doortrokken is van de obsessie voor CO2 en planeetredden: de wurggreep van een ingehamerd Groepsdenken waaraan bijna niemand zich kan onttrekken zonder angst voor repercussies.
Hoezeer deze perversie nu zelfs het denken van natuurkundigen in zijn greep heeft gekregen illustreert dit voorbeeld van de NNV waarbij kritische geluiden geweerd worden. Zie hier. Het is allesbehalve verheffend en verontrustend. Wie kun je dan nog vertrouwen? Het begint trekken te krijgen van een maatschappij á la de body snatchers die bezit namen van ieder menselijk wezen; Noord Koreaanse dwang, de DDR of de waanwereld van Mugabe.
Vast staat dat de groene pioniers als vazallen in dienst van de Groene Roofridders tot in der eeuwigheid kunnen blijven doormodderen zonder ook maar iets anders te bewerkstellen dan maatschappelijk verval en armoede onder de bevolking. Dit vanwege eenvoudige natuurkunde. Als nuchter mens vraag je je af in welk universum dergelijke lieden leven.
Wat vooral moet gebeuren is dat onafhankelijke onderzoekers een stap achteruit doen om de problemen met en de mogelijkheden, vooral beperkingen, van hernieuwbare energievormen van een afstandje bestuderen en zich niet door de huidige klimaathysterie laten beïnvloeden. Maar waar vind je nog onderzoekers die niet van plan zijn hun ziel te verkopen voor dertig zilverlingen? Het zou zeer te wensen zijn als nuchterheid, en vooral moed, terug zouden keren, maar ik vrees dat ik nu aan het wensdenken ben. Over water lopen moet je aan de beroeps overlaten, maar die is al heel lang geleden gaan hemelen.
