Cholesterol

Cholesterol, het CO2 van de bloedsomloop

Vrijdag 10 mei 2013

Cardioloog Paul de Groot

Heel veel mensen ontwijken het klimaatdebat met als belangrijkste argument dat er immers een consensus is. ‘Alle wetenschappers zijn het eens’ heet het dan en wie bent u dan om daar tegenin te gaan? Zo’n claim maakt vooral duidelijk dat er nogal wat mensen anders over denken…’maar geloof ons nou maar, wij zijn de echte autoriteit’. In feite wordt zo de vooruitgang tegengehouden

Het trieste is dat dit niet voor de eerste keer gebeurt. Als u thuis een beetje te veel vet op uw boterham smeert of een te groot stuk vlees verorbert krijgt u al gauw iets over uw cholesterolgehalte te horen. Want cholesterol is gevaarlijk zo werd in 1986 bij ‘consensus’ vastgesteld. Sinds die tijd is kritiek taboe ook al zijn we door vetarm te eten vooral dikker geworden. Op de Ontgroeningsdag 2010 (17 febr) trok cardioloog dr Paul de Groot de parallel: Cholesterol is het CO2 van de bloedsomloop. Hieronder zijn speech.

Het verhaal van cholesterol en hart- en vaatziekten is eigenlijk heel oud. Als u een kleine 100 jaar terug gaat komen we bij de heer Anichkov en dat was een patholoog en die keek naar vernauwde slagaderen en daar vond hij cholesterolkristallen. Dat is mooi – als waarneming – en toen dacht hij: cholesterol zit in de vaatwand, cholesterol zit in het bloed, cholesterol zit in het eten, ergo cholesterol in het eten veroorzaakt vernauwing van bloedvaten.

Hij wilde dat bewijzen en dat deed hij door konijnen cholesterolrijk eten te geven. Maar hoe doe je dat in een tijd waarin proefdieren nog niet zo hoog in aanzien stonden? Anichkov nam de hersens van andere konijnen – die bestaan voor 50% uit cholesterol – en mengde dat door het andere konijnenvoer. Blijkbaar aten die dieren dat nog op ook en na verloop van enige weken tot maanden maakte hij die konijnen ook af om te kijken hoe de bloedvaten er voor stonden. Grandioos! Hij vond enkele plekken die leken op wat hij ook bij mensen had gezien en dus zei hij: arteriosclerose, vernauwing van de bloedvaten ontstaat door cholesterol in het eten. Dat was in 1910, bijna 100 jaar geleden. .

Daarna is er steeds gezocht naar verder bewijs. Bijvoorbeeld door meneer Ancel Keys, hij wordt nog steeds in ieder cardiologisch boek genoemd. Hij deed de zogenaamde Zeven Landen Studie, en die hield in dat hij keek naar de hoogte van het cholesterol en de sterfte van mensen in zeven landen. Daar kwam een schitterende correlatie uit tussen de hoogte van het cholesterolgehalte en hart- en vaatziekten. Daarmee zou het probleem zijn opgelost, ware het niet dat er toch nog een kleine ongerechtigheid in het verhaal zat.

Want ik zeg nu wel dat er een goed verband is tussen die twee zaken, maar wat men eigenlijk wilde weten was of het eten van cholesterol enige invloed heeft, en de Zeven Landen Studie had dat niet bewezen. Dit was alles ver voor mijn tijd.

De laatste studie die ik hier noem is de Framingham-studie. Dat was de eerste studie die prospectief was (vooruit keek, red.). Framingham is een dorpje in Amerika waar de bewoners werden gescreend op hun cholesterol gehalte, op hun welbevinden, naar het aantal hartinfarcten, naar het aantal benen dat er af moet vanwege vaatafsluitingen, het aantal cva’s (herseninfarct), hersenbloedingen enzovoort, en het leuke is dat in de eerste oorspronkelijke publicatie staat dat er een ‘tendens’ is tussen de initiële hoogte van het cholesterol en de sterfte aan hart- en vaatziekten.

Ik denk dat het in alle wetenschappen zo gaat. Er worden steeds gegevens uit artikelen gehaald en dat gebeurt dan op zo’n manier dat het je eigen ideeën ondersteunt. Nu is het aardige dat ook uit deze studie die duizenden keren wordt geciteerd, steeds naar voren komt: daar is bewezen dat initieel cholesterol hart- en vaatziekten veroorzaakt, dat het eten van cholesterolrijk voedsel daadwerkelijk het cholesterol in je serum verhoogt en dat cholesterol gaat dan in je vaatwand zitten. Klaar, over en uit.

Daarmee is er dan een oorzaak en een gevolg. De oorzaak is het cholesterol, het gevolg is dat u en ik hartinfarcten en aanverwante narigheden krijgen.

Maar laten we nog even teruggaan naar Anichkov. Ook als je nu kijkt in die vaatwand zie je nog steeds die cholesterolkristallen, maar wat leren die konijnen van Anichkov ons nu. Die konijnen zijn herbivoor. Die eten de hele dag gras en krijgen nu in eens een boost van cholesterol in de vorm van vermalen hersenen van andere konijnen. Wat geeft mij dat nu voor informatie? Het laat zien dat een konijn die je voedt met hersenen van andere konijnen afwijkingen aan zijn vaten krijgt, maar heeft dat iets te maken met cholesterol, met het ziekteproces zoals we dat kennen? Het antwoord is naar mijn idee neen.
Dan krijgen we die Zeven Landen Studie van meneer Keys. Het mooie van gepensioneerd zijn is dat je meer tijd hebt dus ik heb die oorspronkelijke publicatie van Keys er bij gepakt, dus niet de artikelen waarin Keys geciteerd werd, maar het origineel, Wat bleek nu: dat onderzoek was gedaan bij alleen mannen. Dat is al gek, want vrouwen krijgen ook vaatafwijkingen. En ten tweede: bij mannen tussen de 40 en de 59. Sindsdien zijn die conclusies geëxtrapoleerd naar vrouwen, naar kinderen, naar ouderen naar jongeren, naar dikke en naar dunne mensen – naar iedereen.

En dan hebben we nog die Framingham studie ‘er is een tendens’… maar er is niets bewezen.

Oorzaak en gevolg . Oorzaak zou zijn het cholesterol, het gevolg: vaatafwijkingen. Heel lastig. En er is eigenlijk zelden een proces dat ontstaat door één oorzaak. In biologische processen is altijd een aantal oorzaken die samenwerken om een bepaald gevolg te hebben.

Allemaal zoals we hier zitten lopen we rond met pneumococcen, een bacterie die longontsteking kan veroorzaken, en die zit daar gewoon. Die hebben we ooit ingeademd ergens in de luchtwegen, in de mijne ook. Die zit daar warm en lekker vochtig . Hij eet mee van de tafel en daar hebben we geen centje last van. Totdat ineens… u gaat schaatsen, zakt door het ijs wordt onderkoeld en pats, daar gaat Uw immuniteit naar beneden, Uw verdedigingsmechanisme en die pneumococ bezorgt u gelijk een longontsteking.

Of u heeft te veel stress en uw immuniteit gaat naar beneden en u krijgt een longontsteking; of u bent te lang doorgezakt en u… Zo gauw uw immuniteit zakt krijgt die ene pneumococ de gelegenheid om u een longontsteking te bezorgen. Ziet u dat oorzaak en gevolg heel lastig zijn. Het verband tussen cholesterol en een vaatafwijking is niet zo direct.

Projecteer dat ook even naar CO2.

Oorzaak CO2, gevolg opwarming?

Het is eigenlijk hetzelfde verhaal.

Het is nog extra ingewikkeld omdat er begeleidende problemen zijn.

Ik geef nog een voorbeeld: pijn in mijn rug. Vorig jaar moest mijn vrouw zo nodig in de tuin een stapelmuurtje krijgen, dus ik bestel stenen en maak een stapelmuurtje. Ik pak die stenen op, leg ze in een kruiwagen en ga een muurtje stapelen en op een bepaald moment krijg ik pijn in mijn rug. Dus dat muurtje is klaar en ik laat een kuubje grond komen schep het in de kruiwagen en achter het muurtje en krijg weer pijn in de rug. De oorzaak van de pijn in mijn rug – zegt iedereen – is stenen sjouwen of dat is graven. Maar neen, de oorzaak is het bukken. Door het bukken krijg ik pijn in mijn rug, maar de relatie met stenen sjouwen en graven is natuurlijk uiterst sterk. Maar daarmee is het nog geen oorzaak en gevolg.

Als we dit hebben vastgesteld dan gaan we nog even terug naar het proces zoals ik dat beschreven heb, met Anichkov en zijn hypothese. En die hypothese die wil zo veel zeggen, je kan niet weten, misschien zit er wat in. Die hypothese bestaat uit allemaal vraagtekens en dan komen er wat onderzoekingen en de vraagtekens worden dan één enkel vraagteken en een aantal uitroeptekens. En dan heet het theorie. En dan gebeurt er wat, dan wordt-ie onderzocht en onderzocht en onderzocht en op een bepaald moment wordt het een paradigma, dat wil zeggen een bewezen theorie die onaantastbaar is. Er valt niet meer aan te morrelen.

Maar hoe krijg je dat nu voor elkaar. Ik denk dat je het cholesterol nu rechtstreeks mag vertalen in CO2.

Het begint met het kweken van angst. Als u teveel cholesterol eet dan heeft u een hele grote kans op hart- en vaatziekten. En wie wil dat nu?. Het begint met angst. Schuld – als u beter op Uw cholesterol had gepast, dan had u geen hartinfarct gehad! Dat is schuld. En boete natuurlijk. Je zal er voor boeten ook. Hetzelfde geldt voor CO2 als je niet meewerkt aan het verlagen van CO2 dan gaat de zeespiegel omhoog en gaan we allemaal kopje onder.

Op die manier ontstaat het paradigma. Eerst worden grote groepen mensen geïnfiltreerd door angst en schuld, en dan wordt daarop ingespeeld. Bij het cholesterolverhaal werd er op ingesprongen door overheden. In de jaren 60 van de vorige eeuw nam het aantal infarcten gigantisch toe en toen was deze theorie, deze gammele theorie de enige die we hadden. Het mag dan wel niet zo keihard bewezen zijn, zo zei men, maar als je iedereen nu een cholesterol-arm dieet voorschrijft dan wordt toch iedereen daar beter van. In ieder geval: dat dachten we toen. En zo gebeurde het ook dat eerst in Amerika de overheid zich ging bemoeien met het dieet wat zijn onderdanen zouden moeten gebruiken. Cholesterolarm, normaal eiwit en dus veel koolhydraten want je moet ergens je calorieën vandaan halen als je de vetten uit het dieet haalt.

Dames en heren, het is een heel droef verhaal, u mag best een traan plengen want als je vet gaat vervangen door koolhydraten dan gaat je pancreas een heleboel insuline maken en dat wil zeggen dat je moddervet wordt. En wat hebben we dan bereikt? Niet het doel waarom we daar aan begonnen waren.

Wat is nu het kenmerk van zo’n paradigma?

Na het instellen van vooral dieetmaatregel, waarbij alle lekkere dingen verboden werden, eitjes, oesters, mosselen daar zit zo veel in! Dat mocht allemaal niet meer – verschrikkelijk! – begonnen industrieën zich er op toe te leggen om betere voeding te maken. Overheden, voedingsdeskundigen, voedingsbureaus gingen zich er mee bemoeien en geven het advies: één eitje per week, maar denk er aan, niet meer!.

Op een bepaald moment bereik je een tipping point dat iedereen geïndoctrineerd is, iedereen het gaat geloven.

Maar het vervelende van het tipping point is: als het eenmaal paradigma is geworden kan je er niet meer op terug komen. Je kan als overheid toch niet zeggen: spijtig maar we hebben jullie 50 jaar voorgelogen, 50 jaar iets verteld wat niet waar is. En de wetenschap die zegt ook niet we hebben 50 jaar onderzoek gedaan naar iets waar misschien wel parallellen waren en zekere correlaties, maar waarbij oorzaak en gevolg volstrekt niet waren aangetoond.

De wetenschap had zijn onzekerheid al gecamoufleerd in een ‘consensus’-afspraak in 1986. Daar is eigenlijk afgesproken: we weten het helemaal niet zeker maar we laten dat in het vervolg aan niemand meer merken.

Dat wil zeggen, want het werkt nog steeds, na zo’n tipping point, als het paradigma stadium is bereikt, het is het stadium voor ‘geloof’ dan krijg je dat nooit meer teruggedraaid. Dat is volstrekt onmogelijk.

Na de Zeven Landen Studie van Keys heeft iemand anders een veertien landen studie gedaan, zo van: we gaan het nu eens even goed aanpakken. Maar daar kwam niets uit, daar was de correlatie tussen vet en hart- en vaatziekten nul. Maar dat nieuws wordt niet geciteerd. In overzichtsartikelen kom je het niet tegen. Absoluut niet.

Nu ga ik even door want we hadden het over het CO2-verhaal. Ziet u de parallel, de grote parallellen? Je begint eerst te zeggen: de temperatuur gaat omhoog. Dan zeg je: dat komt door CO2, oorzaak en gevolg. Dan komt de schuld: u heeft dat allemaal gedaan! u rijdt auto ! u stookt een open haard en nu zal je boeten, nu zal je boeten. Die auto’s gaan er uit we gaan allemaal elektrisch rijden. We gaan windmolens opzetten, we gaan van alles doen want jullie hebben schuld. En er zal geboet worden, en dan komt het tipping point. Die windmolens worden gezet, al die panelen voor zonne-energie. u gaat allemaal het huis extra isoleren. Zo kom je in het stadium van het paradigma en in dat stadium zijn we nu.

Want zoals ik u zei: het paradigma is onaantastbaar en niet terugdraaibaar.

Wat is nu het aardige?.

Als je nu te horen krijgt over die gestolen emails (climategate – red.). Naar normaal menselijk burgerlijk inzicht kun je gewoon zeggen: jongens ze belazeren de kluit, maar u heeft het gemerkt: 24 uur heeft het impact gehad en daarna in het geheel niet meer. Het paradigma gaat gewoon zijn gang.

Ik ben heel benauwd dat mijn stelling waar blijkt te zijn en dat ook dit paradigma niet meer terug te draaien is.

Ik heb wel een lichtpuntje, de Kopenhagen conferentie. Weet je wat er afgesproken is? Als de temperatuur 2 graden stijgt dan gaan we echt wat aan het CO2 doen. Onder het motto van dat redden we toch nooit, hoeven we in de tussentijd geen donder te doen.