Reactie op antwoord van de ombudsvrouw NOS
Vrijdag 18 augustus
Een gastbijdrage van Jeroen Hetzler
Het antwoord van de ombudsvrouw van de NOS is ontvangen. Zie hier.
Er valt in dit antwoord op: kritiekloosheid en in het verlengde hiervan een cirkelredenering.
De oorzaak hiervan is gelegen in het feit dat langs diverse wegen en door NGO’s de politiek en de burger de AGW-hypothese is opgedrongen, terwijl hier elk bewijs voor ontbreekt, integendeel. Het heeft weinig zin om een debat met de NOS hierover te beginnen en dit is ook niet relevant, omdat het om kritiekloosheid gaat van de zijde van de NOS, ergo onevenwichtigheid in de berichtgeving over klimaat. Dit laatste is mede de kern van de klacht.
Wat zien wij nu in het antwoord? Er is sprake van een cirkelredenering: Echter, niet volgens de nieuwsorganisatie NOS maar volgens een bijzonder groot deel van de wetenschap zitten op dit moment de beste bewijzen, de hardste cijfers en sterkste argumenten bij de onderzoekers die stellen dat de aarde opwarmt en het klimaat verandert, en dat daar beter iets aan gedaan kan worden. Dat de klagers bewijzen en argumenten onderzoeken en daar( journalistieke) aandacht voor vragen is terecht. Maar vooralsnog lijkt dat onderzoek niet te leiden tot sterkere bewijslast en hardere cijfers. Het is dan verklaarbaar en te billijken waar de journalist – geen wetenschapper maar volgens de taakopvatting wel op zoek naar de sterkte argumenten aan alle kanten – uitkomt bij het bepalen welke informatie de meeste zendtijd krijgt.
De reactie neemt dus die 97% consensus, want dit is het, kritiekloos over als richtsnoer voor de berichtgeving. De NOS verwart een autoriteitsargument met een wetenschappelijk feit. De analyse van berichten in het antwoord valt binnen de voornoemde cirkelredenering, zodat die analyse niets verbetert aan de argumentatie.
De NOS stelt: de beste bewijzen, de hardste cijfers en sterkste argumenten. Hoe kan de NOS dit beoordelen en op grond waarvan? Alleen o.b.v. de 97% mondiale bluf, ergo het argument voor de verhouding in de berichtgeving in de analyse? Dit is onvoldoende argumentatie. De NOS beschouwt het 97%-argument als waar en als argument voor het waarheidsgehalte van zijn beleid en de selectie en beoordeling van berichten. Gelooft het NOS-journaal zelf in de nakende ondergang van de aarde? Het lijkt er wel op: “No rational argument will have a rational effect on a man who does not want to adopt a rational attitude.” Zoals popper zei. Er is hier zonneklaar sprake van een cirkelredenering, omdat het aan de NOS is om de vraag te stellen of het allemaal wel zo is als wordt rondgebazuind door o.a. NGO’s, zoals Greenpeace en Urgenda, et cetera, al blijven deze wijselijk op de achtergrond opdat hen niets te verwijten valt. Op de argumentatie van de NOS valt op eenvoudige wijze af te dingen:
Laten wij dan ook maar de volgende stap zetten wat betreft die 97% consensus waardoor die 97% een eigen leven is gaan leiden:
Deze informatie is algemeen bekend en zou ook bekend moeten zijn bij de redactie van het NOS-journaal.
Hoe ‘waardevol’ die bogus 97% is in het echte debat laat deze tamelijk gênante, doch leerzame botsing zien met een fervent aanhanger van de 97% consensus die geen onderbouwing kan geven. Het antwoord van de ondervraagde berust op gebrek aan kennis en nuance, zeker de wil tot kennisname van het tegendeel. Ook deze dame slaagt er niet in om de toets der kritiek te doorstaan: Zie hier deze minstens zo gênante vertoning waarbij de dame evenmin enige onderbouwing voor alarmisme kan geven. Het NOS-journaal zou hier lering uit moeten trekken. Maar dit lijkt niet te gebeuren Dit is nu de uiteindelijke kern van onze klacht:
Hoofdstuk 2. Publieke mediadiensten
Titel 2.1. Publieke mediaopdracht
Artikel 2.1
….
2 Publieke mediadiensten zijn in overeenstemming met publieke waarden, waarbij zij voorzien in democratische, sociale en culturele behoeften van de Nederlandse samenleving. Zij verzorgen daartoe media-aanbod dat:
- evenwichtig, pluriform, gevarieerd en kwalitatief hoogstaand is en zich tevens kenmerkt door een grote verscheidenheid naar vorm en inhoud;
- op evenwichtige wijze een beeld van de samenleving geeft en de pluriformiteit van onder de bevolking levende overtuigingen, opvattingen en interesses op maatschappelijk, cultureel en levensbeschouwelijk gebied weerspiegelt;
- gericht is op en een relevant bereik heeft onder zowel een breed en algemeen publiek, als bevolkings- en leeftijdgroepen van verschillende omvang en samenstelling met in het bijzonder aandacht voor kleine doelgroepen;
- onafhankelijk is van commerciële invloeden en, behoudens het bepaalde bij of krachtens de wet, van overheidsinvloeden;
- voldoet aan hoge journalistieke en professionele kwaliteitseisen; en
- voor iedereen toegankelijk is.
Naar ons oordeel handelt het NOS-journaal in strijd met deze bepalingen wat betreft de klimaat- cum (duurzame) energiethematiek. Naar onze mening schenkt de NOS op selectieve wijze aandacht aan ontwikkelingen en gebeurtenissen, die de vrees onder de bevolking voor een catastrofale opwarming van de aarde aanwakkert.
Zo lang de NOS zich kritiekloos beroept op dat ongefundeerde autoriteitsargument en die ‘97%-bogus study’, is er geen sprake van tenminste het onder punt 2.1 evenwichtig, pluriform, gevarieerd en kwalitatief hoogstaand en 2.5 genoemde: voldoet aan de hoogste eisen van journalistieke en professionele kwaliteitseisen.
Mooie woorden, maar… Dit zijn immers zaken die professionele journalisten hadden moeten weten en onderzoeken: 97% consensus binnen een piepjonge wetenschap als klimatologie? Daar moet per definitie iets niet kloppen. Maar dit is niet gebeurd.
Gegeven de kijkcijfers zou het NOS-journaal zich beter bewust moeten zijn van zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Met enkele eenvoudige handelingen op internet valt door elke professionele journalist de nodige nuance te vinden.
Gegeven het bovenstaande is dit evenwel onder de maat. De vraag is waardoor dit komt: gebrek aan professionaliteit of is dit door heersende bedrijfscultuur. Ik ben zo vrij om dit laatste aan te nemen. Het is niet de plicht van het NOS-journaal om een wetenschappelijk ongefundeerde ideologie te propageren uitsluitend omdat er een mythisch cijfer van 97% circuleert, maar om onafhankelijke kwalitatief hoogstaande journalistiek te bedrijven.
Er valt in dezen klaarblijkelijk nog een universum te winnen. Het is een strijd tussen wetenschap en ideologie.
