Hoe duurzame plannen rollen – Tom Poes & de Salami tactiek
Zaterdag 5 november 2016
Een gastbijdrage van Gert-Jaap van Ulzen
Een voormalig CDA politicus in een kleine gemeente wilde welwillend meehelpen de wereld te redden en besloot een zonneweide te ontwikkelen & exploiteren. Een stuk braakliggend grond op een industrieterrein leek daarvoor het meest geschikt.
Logischerwijze werd er begonnen met het ‘business plan’ om te kunnen bepalen of zoiets rendabel zou kunnen zijn. Dat bleek niet het geval zonder subsidie en aldus werd er een SDE+ subsidie aangevraagd en verkregen. Maar ook met die SDE+ subsidie en een enthousiast dicht gesmeerde business case bleek het niet mogelijk om ons zonnepark gefinancierd te krijgen.
De hulp van Tom Poes was nodig, verzin een list! En zo geschiedde. Wel meer listen dan slechts één. Uiteraard werd begonnen met de nodige groene kretologie, u kent het wel. Groen, de wereld vergaat, draagvlak, van onderen op, fair Trade, coöperatie, werkgelegenheid, slim en zo werd de brochure verder duurzaam ingekleurd. Maar ja, praatjes vullen geen gaatjes. Hoe duurzaam innovatief eerlijk klimaatneutraal ze ook zijn.
Aldus werd het Provinciaal duurzaam investeringsfonds bijgeschakeld. De ‘gratis geld’ pot van de groene adepten op Provinciaal niveau. Bedenk daarbij dat de eerste doelstelling van overheids (provinciale) subsidie regelingen is, om het geld kwijt te raken. Anders is immers de subsidieregeling mislukt, het beoogde doel niet gerealiseerd. De belastingbetaler betaalt.
Deze fonds manager beoordeelt de ‘business case’ en is bereid mede te financieren. Lees: het risico deels te dragen. Waarna ook een ‘groene’ bankier bereid is, om een hypotheek op de braakliggende grond te verstrekken. Risico management, maar vooral voor groene bankiers met de grond als zekerheid. De groene website gaat dan wel over klimaat reddende emotie, maar uiteindelijk heeft onze groene bankier ook gewoon een hypotheek. De gemeente was overigens bereid die grond onder de marktprijs te verkopen.
All good ends good, zou je zeggen en ons zonnepark gaat enthousiast de zonnepanelen verkopen – aan de gemeentelijke inwoners – met als rendement de zonnestroom. Ondanks de duurzame folder valt de verkoop daarvan binnen de kleine gemeente nogal tegen. Er is na maanden reclame, folders lopen, advertenties, huisbezoeken, incentives etc. amper een paneel verkocht.
In de echte wereld zijn mensen namelijk zeer klimaat bewust, het moest alleen geen geld kosten. Tom Poes mag wederom een voorstel doen. En zo geschiedde. ‘Waarom stel je aan het bestuur van onze gemeente niet voor, dat zij een deel van de zonnepanelen kopen? Iets met dam én eerste schaap, onze CDA wethouder als ‘beleggingsadviseur’. Gebruik de groene stroom daarbij als aflaat richting de gemeente, het genereert direct inkomsten en kan in de folder – excuus, brochure – aan die gemeente refereren. Onze wethouder ook enthousiast, immers onze gemeente wordt ook duurzaam. Noem het vooral ‘klimaat neutraal’.
En zo geschiedde. Onder luid applaus ging de gemeenteraad – vorig jaar – akkoord met het voorstel om duurzaam te worden tegen de hoofdprijs. Van onderop – de gemeenteraad – werd er besloten de risico’s van een zonnepark af te wentelen op de lokale belasting betalers. De gemeente zou een lening verstrekken zonder zekerheden. Op basis van de externe expertise van het provinciaal duurzaam investeringsfonds hadden de raadsleden afdoende vertrouwen in de zonnestroom ondernemer. Het Raadsbesluit werd genomen en het CDA stond vooraan. Parijs had net geleerd dat de bevolking gered moest worden.
Maar toen …
Een klein jaar later kwamen de initiatiefnemers van onze zonneweide opnieuw bij de CDA wethouder. Ook mét de gemeente als beleggingsadviseur werd er geen zonnepaneel verkocht. Mensen zaten blijkbaar niet te wachten op de welvaart van zonnestroom. Het is voor de inwoners domweg goedkoper om af te zien van deelname in ons zonnepark. Tijdens dat overleg werden de Tom Poezen maar weer eens rijkelijk uitgeserveerd.
Niets nieuws onder zon, maar bijzonder wordt het in dit geval wel.
Onze zonnepark exploitant had een hernieuwd voorstel – crowdfunding. De firma Greenchoice had samen met haar ‘partner in crime’ de firma ‘Zonnedelen’ (een dochter van GreenChoice) een beter voorstel. Greenchoice zou alles regelen – inclusief de crowdfund actie. In plaats van dat de gemeente eigenaar zou worden van een aantal panelen, hoefde zij slechts de financieringsrisico’s over te nemen (gratis geld uitlenen zonder zekerheden). Dat de crowdfund actie een doorslaand succes werd, behoeft verder geen betoog. Immers alle risico’s werden verlegd naar het enthousiasme van het gemeente bestuur (B&W).
Het provinciaal fonds ‘duurzaamheid’ & de initieel benaderde bankier, stapten uit. Of ze waren niet meer nodig, te duur, of ontbeerden vertrouwen in de voorliggende business case. Hoe het ook zij, zij werden vervangen door een andere groene bankier (met hypothecaire zekerheid) & de crowdfund actie.
Het genomen Raadsbesluit werd/wordt dus niet uitgevoerd, immers de onderliggende business case is op materiële punten gewijzigd. Voortschrijdend inzicht kán, wat niet kan is een lokaal bestuur wat eigenhandig aan Raadsbesluiten een creatieve invulling geeft. Onze wethouder besloot in haar wijsheid anders.
Daarmee passeert deze wethouder het ‘budget recht’ van de Raad. Een politieke doodzonde. Maar de groene idiotie staat erbij te applaudisseren en breekt de democratische verworvenheden stukje bij beetje af.
En zo worden verliesgevende zonneweides en masse politiek doorgedrukt met de zogenaamde Salami tactiek. Elke keer een plakje en daarna roep je dat er geen weg terug is. En wie dit duurzaam mag betalen, is wel helder. Dat is de belasting betaler. De democratie kent uiteindelijk zo maar één winnaar, de duurzame exploitant van uw belastinggeld …
Wordt binnenkort vervolgd … dan over ‘investeren in windparken als publieke taak’.
Dit artikel verscheen ook op:
http://gertjaap.van-ulzen.nl/blog/?p=1851
