Caveat emptor
Zaterdag 9 januari 2016
Een gastbijdrage van Jeroen Hetzler
Caveat emptor, dit is een Latijnse uitdrukking die zich laat vertalen als: koper wees op je hoede.
De uitdrukking verwijst naar eens gekocht altijd gekocht. Volgens deze lezing dient een koper eerst na te denken voor hij tot koop overgaat. Laat hij dit na dan is hij aan de koop gebonden, zelfs als hij achteraf een kat in de zak heeft gekocht.
De spreuk komt het beste tot uitdrukking in de onderzoeksplicht die wordt gesteld voor een beroep op dwaling. Een koper kan zich in principe niet beroepen op een onjuiste voorstelling van zaken als hij niet eerst zelf onderzoek heeft verricht. Wie dit onderzoek nalaat en zijn billen brandt, zal op de blaren moeten zitten. In principe geldt in de meeste rechtsstelsels namelijk “afspraak is afspraak”, en worden overeenkomsten niet zo snel ontbonden.
Zowel in Liar’s Poker van Michael Lewis uit 1989 als in Dit kan niet waar zijn: onder bankiers van Joris Luyendijk uit 2015 speelt dit begrip een grote rol bij het roekeloos handelen door beurshandelaren ten koste van hun klanten. Ook de film Margin Call laat goed de rechteloosheid van kopers zien in deze juridische setting.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Caveat_emptor
In het bovenstaande wordt onder andere verwezen naar het boek van Luyendijk. Hierin beschrijft hij de financiële en bancaire wereld van de City of London. Het is een wereld die zich amoreel noemt, dus geen vragen stelt naar ethiek, maar uitsluitend kijkt naar winst maken binnen de wettelijke mogelijkheden, maar wel geplaagd door niet altijd even betrouwbare risico-analyse.
Luyendijk poogt duidelijk te maken dat er thans sinds de crash einde 2008 wezenlijk niet veel is veranderd. Het gaat voornamelijk om risico en wie dit draagt. Vóór 2008 was een hypothekenzeepbel ontstaan die knapte doordat huiseigenaren hun riskant hoge schulden niet meer konden betalen. Die, slecht voorgelichte, kopers hadden zich onvoldoende verdiept in de risico’s en de kleine letters. Als een benzinebrand verbreidde toen het van de weeromstuit waardeloos worden van talloze op die vermolmde hypotheken gebaseerde opgetuigde financiële pakketten, de een nog barokker dan de andere. Het hele mondiale financiële en bancaire systeem stond op instorten. Toen kwam het fenomeen aan het licht: te groot om te laten vallen, de systeembank. Plots werd de belastingbetaler als ‘medefinancier’ en risicodrager van de systeembank er bij betrokken of deze wilde of niet.
Is dit veranderd? Nee, stelt Luyendijk. Hij citeert een zinnetje dat de ronde doet in the City. Als er een existentieel bedreigend verlies wordt geleden, wordt dit op de belastingbetaler afgewenteld: het is maar Other People’s Money. Dit zou een waarschuwing voor overheden moeten zijn om het risico weer bij de bank te leggen. Dit gebeurt niet.
Dit alles roept herkenning op waar het de plannen van het Nationale Energieakkoord (NEA) betreft (of de Energiewende), analogieën, maar ook een belangrijk verschil dat met democratie botst.
Laat ik met dit laatste beginnen.
Wordt thans een koper van een financieel product doorgaans wel goed voorgelicht en gewezen op zijn verplichting tot Caveat emptor, verzuimt de Overheid bij de uitvoering van de plannen van het NEA de belastingbetaler, lees: gedwongen koper, te wijzen op de kosten van die plannen.
Zoals wij weten zullen de plannen voor wind voor de komende 15 jaar alleen al op tenminste € 73 miljard uitkomen. Wind dekt amper 3% van de doelstelling van de 16% in 2023. Na 15 jaar komen deze kosten bovendien terug. Het moge duidelijk zijn dat elk huishouden permanent fors in koopkracht zal moeten inleveren wil men alle die onrealistische plannen doorvoeren en handhaven na die 15 jaar. Maar de kiezer heeft dit door democratische verkiezingen over zichzelf afgeroepen, toch? Dit valt te bezien, de kiezer is immers onkundig gehouden, alleen al doordat die kosten van het begin af aan buiten zicht zijn gehouden. De kiezer is bovendien valselijk voorgelicht. Bij de onderhandelingen voor een Regeerakkoord moest inkomensgebonden zorgverzekering het veld ruimen na hevig protest. Dat kwam doordat dit plan tijdig en op democratische wijze werd bekendgemaakt via de media.
De belastingbetaler is bij het NEA daarentegen zelfs de kans niet gegeven om op zijn hoede te zijn, maar is buiten de besluitvorming gehouden. Ook de media verzuimden opeens hun verantwoordelijkheid in dezen. De Overheid en de media klinken even abstract als de bank, want het zijn immers de uitvoerders van en de berichtgevers over het NEA, mensen van vlees en bloed, die achterwege hebben gelaten de belastingbetaler eerlijk voor te lichten, zelfs de belastingbetaler valselijk voorlichten. Zodra het om klimaat redden, duurzaam en hernieuwbaar gaat lijkt niemand geïnteresseerd in objectiviteit, due diligence, risk assessment of goede wetenschapsbeoefening. Alles aan misleiding is opeens geoorloofd. Men schijnt in een moreel parallel universum te leven. Dit welbewust achterwege laten van correcte informatie schuurt met democratische beginselen. Iedereen doet mee aan dit systeem, waar intimidatie en laster niet zelden voorkomen zoals betaald worden door Big Oil om twijfel te zaaien. Dit is wat ook de bancaire wereld wordt verweten.
De belastingbetaler/kiezer wordt opzettelijk meegetrokken in de wereld van een kliek financieel belanghebbenden en politici met hun eigen agenda wier belangen, die van de sensatiepers en die van met name Greenpeace en Milieudefensie convergeren in de utopie van duurzame Energietransitie.
Elk weldenkend mens kan weten dat hier sprake is van een parallel universum. Een concreter woord is het Eco Industrieel Complex. De belastingbetaler wordt gepaaid met praatjes over gratis energie zoals Caspar Janssen van de VK eens beweerde, of wordt wijsgemaakt hoe moreel verheven deze wel niet is door het redden van ijsberen. Wetenschappelijke feiten worden niet begrepen of genegeerd door de protagonisten van dat parallelle duurzaamheiduniversum.
Hier juist spelen dezelfde amorele beginselen als die in The City, want natuurlijk zullen investeerders binnen het Eco Industrieel Complex zich geen ethische vragen stellen, laat staan wetenschappelijke. De belastingbetaler garandeert toch wel het rendement en draagt uiteindelijk altijd het risico, omdat deze er zelf voor heeft ‘gekozen’. Other People’s Money en de woekerpolis in optima forma. Ooit is het Eco Industrieel Complex too big to fail. Ook de milieubeweging laat zich niets gelegen aan dezelfde ethische vraagstukken, ook al doet zij nog zo haar best een Gutmensch-imago in stand te houden.
In werkelijkheid is zij slechts uit op machtswinst. Maar hier rijst de vraag of de grens tussen amoreel en immoreel niet wordt overschreden. De milieubeweging mijdt immers wél stelselmatig objectieve voorlichting en correcte risico-analyse aan (potentiële) ‘klanten’. Het lidmaatschap van de milieubeweging, de oren laten hangen naar Urgenda, alsmede een stem aan politici in de ban van die organisaties, laat zich dan ook vergelijken met het kopen van een woekerpolis. Het, vooral door Urgenda met veel emotie, inboezemen van angst voor uit de lucht geplukte doemscenario’s zonder wetenschappelijke grond berust slechts op winstbejag en egoverheerlijking in de media. De duurzaamheidpropaganda, die immers botst met de natuurwetten, is hierdoor veel verontrustender dan wat er in The City of London gebeurt. Nu natuurwetten en feiten de opvattingen van hernieuwbaar steeds duidelijker weerspreken, groeit de lijst van misleiding zoals de hockeystickgrafiek, Climate Gate (hide the decline), de onwetenschappelijke praktijken van het IPCC, de ijsbeerpopulatie, de voorgespiegelde rampen van Minnesma et cetera laten zien.
Caveat emptor: de koper/belastingbetaler heeft van het Eco Industrieel Complex nooit een eerlijke kans gekregen. De kleine lettertjes die er wel degelijk zijn, worden tot op de dag van vandaag achtergehouden. Dan is de amorele mentaliteit in The City of London nog te verkiezen boven de immorele van The City of Renewables. Men zou er daarom goed aan doen het begrip groen in dit verband te vervangen door rood, gezien de politieke dominantie van links in The City of Renewables en het misleiden van de kiezer, bijvoorbeeld door D66 die beweert dat windmolens 70% van de tijd stroom leveren. Ja ja, genoeg stroom?
Joris Luyendijk zou een al even interessant antropologisch onderzoek kunnen verrichten naar het Eco Industrieel Complex en de kliek van het ‘hockeyteam’ rond Michael Mann en het MET. Niets menselijks zal de redders van onze planeet vreemd blijken te zijn zo lang de perverse prikkel van subsidie en het principe van Other People’s Money opgeld blijft doen.
Interessant is dat de bankencrisis begon met het koopkrachtverlies van huiseigenaren die daardoor hun hypotheek niet meer konden betalen. De voedingsbron van dat perverse systeem was plotseling opgedroogd waardoor het ineenstortte. Nu dan, het is eenvoudig om op dezelfde manier het perverse Eco Industrieel Complex te doen instorten door te weigeren de energieheffing op uw energierekening te betalen. Dit kunt u bewerkstelligen door te stemmen op volksvertegenwoordigers die tegen hernieuwbaar zijn en ruggengraat hebben, en door uw lidmaatschap van welke milieuorganisatie dan ook op te zeggen. De kiezer maakt de dienst uit in een gezonde democratie, niet de milieubeweging die thans parasiteert op onze democratie om ons haar groene (pardon: rode) sharia op te leggen.
Caveat emptor: laat u niet van de wijs brengen of intimideren door rode colporteurs en bescherm uw koopkracht, want…:
Wat voor ‘moois’ de beloften van de rode sharia voor ons in petto heeft, kunt u hier lezen in deze samenvatting van reeds bekende zaken:
http://www.stichting-jas.nl/2016/01/60-miljard-weggegooid-geld.html?spref=tw
